Mụn có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, hay gặp nhiều ở tuổi dậy thì, có thể kéo dài nhiều tháng hay nhiều năm. Và tùy vào cơ chế bệnh sinh, sẽ có những nguyên tắc điều trị mụn trứng cá phù hợp cũng như cách chăm sóc phục hồi cho từng trường hợp cụ thể.
Các bài viết các bạn đọc nên xem tiếp theo :
- Mụn trứng cá là gì
- Cách phân biệt loại các loại mụn trứng cá
Nhiều người, nhất là các chị em phụ nữ thường có tâm lý mong muốn điều trị mụn trứng cá thật nhanh nên dễ lựa chọn sai phương pháp điều trị. Khi đó, việc khắc phục hậu quả và điều trị tận gốc mụn sẽ càng khó khăn hơn.
Những thông tin trong Bảng dưới đây sẽ giúp chúng ta thấy rõ được các nguyên tắc cơ bản nhất đối với từng cơ chế bệnh sinh gây mụn:
Cơ chế sinh bệnh | Nguyên tắc điều trị |
Sự tăng tiết bã nhờn : Chất bã nhờn là yếu tố quyết định trong việc phát triển bệnh. Sự tăng tiết bã nhờn xuất hiện rõ trong giai đọan đầu tuổi dậy thì do hormone Androgen tăng trong máu. Sự tăng tiết bã nhờn càng làm cho vi trùng Propionibacterium Acnes (P.Acnes) trong nang lông phát triển làm cho viêm nhiễm diễn tiến nặng nề hơn. Điều trị mụn trứng cá dạng này cần kết hợp thuốc và cải thiện về tinh thần. |
|
| Tăng sừng hóa ở da và nang lông: Sừng hóa tăng làm tích tụ nhiều da chết trong nang lông kết hợp với chất nhờn kết dính nhiều tạo thành nút tắt nghẽn nang lông là nguyên nhân sinh các nhân mụn khởi phát. Khi điều trị mụn trứng cá dạng này, cần xác định nguyên nhân gây mụn thuộc yếu tố nào sau đây: một là khi nang lông bị tắc nghẽn càng làm cho vi trùng P.Acnes dễ phát triển mạnh trong môi trường yếm khí; hai là chất bã nhờn bị tích lại trong nang lông là nguồn nuôi dưỡng màu mỡ cho vi trùng P.Acnes, thúc đẩy quá trình viêm và làm mụn nặng nề hơn. |
|
| Hiện tượng viêm chưa có nhiễm trùng: Chất bã nhờn tích tụ trong nang lông chứa nhiều thành phần acid béo, khi túi bã nhờn nang long phình to gây vỡ thành nang lông, các Acid béo tràn vào mô trung bì theo chiều ngang gây hiện tượng viêm chưa có nhiễm trùng, gây ra tình trạng mụn sẩn. Nguyên tắc điều trị mụn trứng cá giai đoạn viêm hướng đến việc lành da và ngăn chặn sớm tình trạng nhiễm trùng da. | Chống viêm làm lành da :
|
| Yếu tố vi trùng :P.Acnes là vi trùng yếm khí sản sinh ra toxin là chất độc tấn công vào nang lông làm thành nang lông bị vỡ gây ra nhiễm trùng lan rộng. Nhiều nghiên cứu cho thấy P.Acnes vẫn sống cộng sinh trong nang lông nhưng không gây mụn, chúng chỉ gây mụn khi có những điều kiện thuận lợi là sự tăng tiết bã nhờn và tích tụ trong nang lông do tắt nghẽn, sự thay đổi hormone và yếu tố di truyền. Tất cả những yếu tố trên thúc đẩy khả năng của vi trùng P.Acnes kích họat và làm nặng thêm tình trạng mụn trứng cá. | Chống khuẩn :
|
Chẩn đoán chính xác giai đoạn của mụn cũng giúp đưa ra nguyên tắc điều trị mụn trứng cá hiệu quả
Như vậy, có thể tạm kết luận, mụn trứng cá xuất hiện khi có 2 trong 4 cơ chế sinh bệnh. Và điều trị mụn trứng cá với những nguyên tắc điều trị trên đây được xem là điều trị tận gốc mụn, mang lại kết quả cao và bền vững.
Bs Nguyễn Phúc Cẩm Anh